Dos coses de Pravia



Hola, soi David Rivas ya esto ye La Viquina.
L’otru día falaba de les histories del güelu Cebolleta, de cuando yo yera rapaz y tiníamos aquel gran Sporting de Quini, Churruca y Megido. Dempués cuntárais histories del bisgüelu, de cuando la batalla d’El Mazucu. Güei voi dir colos tataragüelos o más allá entá. Cuando yo yera pequeñu, más bien neñu porque pequeñu sigo siendo, cuando me retrasaba en facer cualisquiera cosa dicíenme: “entaína, entaína, que va pasamos lo qu’en Zamora”. Yera una fras que siempres me llamara l’atención. Nun sé si a dalgún de vustedes-y la dicíen. De xuru que sí.

Yo siempres fuera mui reflexivu y aquella fras de “va pasamos lo qu’en Zamora” tiníame intrigáu. Pues resulta qu’esa fras tién un tresfondu mui guapu. Vinía de cuando Sancho de Castiella sitió Zamora, contando con El Cid, aquella historia tan famosa cuntada nel poema de Zamora, con Bellido Dolfos y tolos demás, con Urraca dientro de la ciudá amurallada. Resulta que nobles pravianos, nobles asturianos del occidente que tiníen a Pravia como centru, esa ciudá a la que cantaba Fernán Coronas con aquello de “la vieya Asturias con capital en Pravia”, decidieron dir a defender Zamora y reconocer a Urraca como raina d’Asturies. Pero’l casu ye que llegaron tarde. Cuando aportaron a Zamora, la ciudá más al sur de los astures, yá taba quemando, El Cid trespasara los muros y los castellanos taben dientro. Llegaron abondo sero y d’aquello quedara lo de “entaína, entaína, que va pasamos lo que mos pasó en Zamora”.
Yo siempres m’entrugaba por eses coses. De neñu tóo me llamaba l’atención. Igual yera un poco raru. Siempres quería saber el significáu de les coses y por qué les coses yeran como yeran. Por exemplu, de mui neñu llamábame l’atención una cosa: ¿por qué los mosquitos, si son nocturnos, van a la lluz? Nun yera pescancialo. Ye verdá que Cristiano Ronaldo también tién problemes cola lluz que brilla y colos mosquitos. Ata que me diera cuenta, yá de mayulón, que nun ye que los mosquitos vaigan a la lluz. L’asuntu ta en que, si hai un miyón de mosquitos tu sólo ves los que tan alrodiu la bombiella. Pues lo mesmo me pasó colo de Zamora.
La otra historia que-ys quería contar ye de más recién y tamién ye mui guapa. Hai una fras que se diz muncho en Xixón, riba tóo ente los playos, los de Cimavilla. Mio güelu Manolo dicíala muncho. Cuando dalguién diz dalgo que nun tién dengún interés dices: “¡bah, bah, la música en Pravia!”. Tamién me preocupé por saber d’aú vinía esa fras de “la música en Pravia”. La historia resulta ser tamién real, ésta yá ye del sieclu XIX. Vien de cuando la visita de Sabel II a Asturies. Por cierto, Sabel II fue la primera raina (o rei) d’España que visitó Asturies. Esto ye, que dende que los reis pueden llamase “españoles”, dende los reis católicos y más propiamente dende Carlos I, dengún visitó Asturies ata Sabel II, nel últimu terciu del XIX. Tamién ye Asturies l’únicu sitiu onde nunca se cellebraron cortes. Ye l’unicu tarrentoriu perteneciente a la corona de Castiella onde nun hebo cortes castellanes, lo que diz bastantina de la historia y d’otres munches coses.
El casu ye que Sabel II venía per mar, nun sé si dende Coruña o dende San Sebastián, y tinía como destín San Esteban, San Esteban de Bocamar. Entóncenes mandaron pallá una banda de música impresionante. Entós yera San Esteban de Pravia, nome que conserva oficialmente. Ye collación de Muros del Nalón pero daquella yera del conceyu de Pravia. Fora precisamente nesos años cuando’l conceyu de Pravia dixebrara en Pravia, Muros, Cuideiru y Sotu’l Barcu. A lo que díbamos: por circunstancies de la mar el barcu de la raina arribara a Xixón. Sabel II llegó a Xixón envede a San Esteban. Ya, entós, ¿qué ye lo que dicía la xente?: pues que “la raina en Xixón y la música en Pravia”. Mandaran una banda música que nun diba servir pa nada porque nun había naide a quien arrecibir nin naide a quién tocar.
D’ehí vien esa fras qu’a min préstame muncho. Cuando dalguién diz dalgo que nun tién interés o que ye una babayada coméntase: “¡bah, bah, la música en Pravia!”.

Soi David Rivas ya esto ye La Viquina. Un saludu a los oyentes de la radio pública asturiana.

Comentarios